Айым чаазы, хүнүм эртези,
Эрги чылды үдеп тур мен,
Чаа чылды уткуп тур мен.
Буура дег чыл эртти,
Бодаган дег чыл келди.
Чылдың бажы кирди,
Чылан кежи түледи.
Узун кудуруун шывыктаан,
Улуг аскын аазаткан,
Арны-бажы адыйган,
Азыг дижи шаарарган,
Чалым-хаяны чара шаап,
Чарт сөөктү чара дайнап,
Барган чери тывылбас,
Баскан изи көзүлбес,
Пар чыл, Хайыракан,
Маңнап моорлап, чаларап эртти.
Хоюг дүгү саглаңнаан,
Холун-будун кожа базып,
Хокпаңнады даалыктаан,
Ховужукту кежир халааш —
Хоюг сиген сый баспас,
ϴзен черни өде маңнаан —
ϴлең-сиген сый баспас,
Баалыктап маңнап ажар,
Балдырганны чемней каап,
Кончуг чараш маң-биле
Кокпазынга кирип алгаш,
Кодан чыл, Хайыракан,
Кончуг оожум моорлап келди.
Уткуп алган Кодан чылым
Ууттунмас буянныг,
Уттундурбас кежиктиг болзун!
Багай чүве ырак турзун!
«Хак» дээр
Ханаа-думаа чок турзун!
«Түк» дээр
Дүкпү-думаа чок болзун!
Арбай-тараа
Чаагай болзун!
Аъш-чем элбек турзун!
Үнүш-дүжүт
Чаагай турзун!
Үрезин-хүнезин элбек турзун!
Айлыг, хүннүг
Чаап бүткен
Алдын-сарыг өртемчейим
Улуг чутка кирбезин,
Уя, кажаамга
Бөрү кирбезин!
Алдын балыы элбек болзун!
Хүнүм адаан доза бүткен
Хүрең-хүрең тайгаларым!
Айым адаан доза бүткен
Ала шораан тайгаларым!
Мөңгүн ышкаш чайынналган,
Мөгененген бедик сыным!
Бээр көрген бедик сынныг,
Аккан сууң аржаан болзун!
үнген оъдуң эм болзун!
Барыын чүкче углай көрген
Бажы бедик тайгаларым!
Айга кыппас ак даштыг,
Хүнге кыппас хүрең даштыг,
Адам болган аржай-буурул,
Ак-Баштыг — улуг тайгам, өршээ!
Кашпал черден үер акпазын,
Кадыр черден хая чуулбазын!
Улуг чуртум чартыын дуглаан
Улуг артым улаан Саадак!
Ашкан-дүшкен амытан чон
Амыр-менди аргыыр болзун!
Кадыр черге чуук турбазын,
Хаялыг черге дайгак турбазын!
Көстүп турар көк дээрим,
Көктүг-шыктыг төрээн черим!
Булуттуг дээрден чаңнык дүшпезин!
Будуктуг ыяштан бузунду дегбезин!
Чарт ыяштан чаштанчы дегбезин!
Эрик хавактан эндээ болбазын!
Эзим-аргаа өрт үнмезин!
Эки чүве бээр турзун! — деп,
Эргек-салаам эптеп-тудуп,
Эдээм чадып, тейлеп тур мен.
Алган дөзү:
Тувинские народные песни и обрядовая поэзия. / Сост. д. иск. З.К. Кыргыс. – Кызыл: «Сибирская горница». – С. 107 - 109.