Алдайын көрген аргар чаагай,
Адазын көрген оолдар чаагай.
Оялын көрген чунма чаагай,
Оглун көрген адазы чаагай.
Ээремде турган балык чаагай,
Иезин көрген уруглар чаагай.
Уруун көрген иези чаагай,
Улузун көрген силер чаагай.
Хаязын көрген хартыга чаагай,
Хазын көрген дыңма чаагай.
Даан көрген дилги чаагай,
Даайын көрген чээни чаагай.
Черин көрген чээрен чаагай,
Чээнин көрген даайы чаагай.
Адыр-адыр ыяш чаагай,
Артык төрээн ава чаагай.
Хорум дагныӊ эзири
Холга чүге дүшкенил?
Хоор чаӊгыс Байнак
Холга чүге дүшкенил?
Ала дагныӊ эзири
Холга чүге дүшкенил?
Артык чаӊгыс Байнак
Холга чүге дүшкенил?
Эзим дагныӊ эзири
Холга чүге дүшкенил?
Эр чаӊгыс Байнак
Холга чүге дүшкенил?
Улуг дагныӊ эзири
Холга чүге дүшкенил?
Узун тѳрээн Байнак
Холга чүге дүшкенил?
Сериин дагныӊ эзири
Холга чүге дүшкенил?
Сергек чаӊгыс Байнак
Холга чүге дүшкенил?
Эзим дагның эзири
Холга чүге дүжерил?
Эр чаңгыс Байнак
Холга чүге кирерил?
Хорум дагның эзири
Холга чүге дүжерил?
Хоор сарыг Байнак
Холга чүге кирерил?
Ала дагның эзири
Холга чүге дүжерил?
Артык чаңгыс Байнак
Окка чүге кирерил?
Улуг дагның эзири
Холга чүге дүжерил?
Узун чаңгыс Байнак
Окка чүге киргенил?
Белдир дагның чуңмазы
Белин тырта оъттады.
Мени дээн кулугур
Бээр көрнүп каткырды.
Кадыр дагның чуңмазы
Хаязын тырта оъттады.
Кара меңниг кулугур
Хая көрнүп каткырды.
Күрең дагның чуңмазы
Хүрээзин тырта оъттады.
Хөөлзек чаңныг кулугур
Хөлзей аарак каткырды.
***
Хуйга хонмас кускун бар бе,
Кунукшуп чорбас үрен бар бе?
Дагаа хонмас даъс бар бе,
Дарчылып чорбас үрен бар бе?
Элге хонмас эзир бар бе,
Энелип чорбас үрен бар бе?
Дөрелчиниӊ сигени
Дөнен бодага хоран эмес,
Дөмүре кескен дөрүү шайы
Төрээн иемге суксун ба?
Кыры черниң сигени
Кырган малга хоран бе?
Кыргый кескен дөре шай
Кырган иемге суксун ба?
Терек бүрү калбырап,
Черге чүге дүжерил.
Карак чажы мѳндүреп,
Хойга чүге дужерил.
Кадьӊ бүрү калбырап,
Сугга чуге дүжерил.
Карак чажы мѳндүреп,
Ѳлбес мѳӊге болбас бе?
а) Коӊгуp-ой
Алдан четкен чылгымныӊ
Алазы кайда коӊгур-ой.
Алды кожуун чуртумнуӊ
Аалы кайда коӊгур-ой.
Чеден четкен чылгымныӊ
Челези кайда коӊгур-ой.
Чеди кожуун чуртумнуӊ
Чери кайда коӊгур-ой.
Сезен четкен чылгымныӊ
Сези кайда коӊгур-ой.
Сес кожуун чуртумнуӊ
Чери кайда коӊгур-ой.
Тозан четкен чылгымныӊ
Тоэу кайда коӊгур-ой.
Тос кожуун чуртумнуӊ
Чери кайда коӊгур-ой.
б) Коӊгур-ой
Бедик дагга үнерде
Мээреӊ чурту
Мѳӊгейди
Мѳӊгейседе канчаарыл,
Мээӊ чуртум эвес.
Хадыр дагга үнерде,
Хары чурту
Каӊгайды.
Каӊгайсада канчаарыл,
Мээӊ чуртум эвес.
Эргилип аккан
Ээви хемим
Эдержип ѳскен ѳѳр чергем
Дурнугуп аккан
Дураган хемим
Туттунжуп ѳскен ѳѳр чергем.
Харгылып аккан
Харааты хемим,
Харгыжып ѳскен ѳѳр чергем.
Сумдунуп аккан
Сумдайрык хемим.
Сураглажып ѳскен ѳѳр чергем.
Хомналып аккан
Хомду хемим,
Хоочулажып ѳскен ѳѳр чергем,
Агынынан аккан
Ак хемим,
Аалдажып ѳскен ѳѳр чергем.