Дын – алдын,
Хүн күзел.
Кижи өлүр,
Алдар өлбес.
Арның бодава,
Адың бода.
Ады өлүрүнүң орнунга
Боду өлзе дээре.
Хырны мурнаан,
Ады соңнаан.
Куш оглу каяа-даа ужар,
Кижи төлү каяа-даа чоруур.
Мурнаанын соңгайгызы эдерер.
Аът өлүр – баглаажы артар,
Ада өлүр – оглу артар.
Ие көрбээнин кызы көөр,
Ада көрбээнин оглу көөр.
Буура кырыыр,
Бодаган өзер.
Кижи өзер,
Кидис шөйлүр.
Булут аразындан хүн караа чылыг,
Улус аразындан ие караа чымчак.
Авага ажы-төлү артык,
Аңчыга алды-киш артык.
Ава кижи төлүм дээр,
Ажы-төлү шөлүм дээр.
Кижи төлүнге ынак,
Ыт коданынга ынак.
Уялыг куш чаныган,
Уруглуг кижи кээргечел.
Будуктуг ыяшка куш чыглыр,
Буянныг өгге чон чыглыр.
Чаңгыс кезек от болбас,
Чаңгыс кижи кижи болбас.
Чадаг чорба, аъттыг чор,
Чааскан чорба, эштиг чор.
Демниг сааскан
Теве тудуп чиир.
Демнигде – күштүг,
Тепкиштигде – быжыг.
Муң лаң орнунга
Чүс эштиг чор.
Эжишкилер найыралы
Эртине дагны тургузар.
Эртинени шыгжаарындан
Эдержириниң эви херек.
Халышкылар ынаа
Хая-даштан артык.
Малга манаг херек,
Кижээ эш херек.
Эки кижээ эш хөй,
Эки аътка ээ хөй.
Эштиң эргизи эки,
Эъттиң чаазы эки.
Дамырактар чыылгаш хем болур,
Тарамыктар чыылгаш, күш болур.
Хем келдейбес,
Чон чолдайбас.
Хөй мегелетпес,
Хөлеге туттурбас.
Арга ыяшты хат шимчедир,
Ажылчы чонну шын шимчедир.
Шын сөске чон ынак,
Шык черге үнүш ынак.
Чоннуң көөрү –
Шолбан караа.
Эгейни кетпеске соок болур,
Эргини билбеске сора болур.
Чон оруу чоон.
Даг дег караны
Довук дег ак базар.
Шын күчүлүг.
Бак келзе туттунма,
Эки келзе салдынма.
Кадыгга харлыкпа,
Кадырга далашпа.
Тыынмасты чаныыр,
Дыңнавасты чагыыр.
Ады арт ажа бээр,
Сураа суг кеже бээр.
Чоокка чованчыг,
Ыракка ыянчыг.
Көшкенде теве херек чок,
Кешкенде хеме херек чок.
Хавак черге суг ызырынмас,
Халас чүве ажык болбас.
Чыткан хөй тургуспас,
Чүстүг сиген сый баспас.
Малга багы чок,
Кижиге хинчээ чок.
1. Аастан өлүргенни
Азып болбас.
Сөстен өлүргенни
Сойуп болбас.
2. Аъдың турарда чер көр,
Адаң турарда кижиге таныш.
3. Адазының кербээнин
Оглу көөр,
Иезинии, көрбээнин
Кызы көөр.
4. Аш — ажынчак,
Чалгыы1 — чыдыган.
5. Аскыр мунган
Айында омак,
Авгай2 алган
Чылында омак.
6. Адааргактың аксы байбаң,
Аксым аъттың чырыы чирик.
7. Аксын-биле
Аал көжүрбе,
Дылың-биле
Дыт ужурба.
Бодунуң бажында теве көрбейн,
Эжиниң бажында тевенени көрген.
Корту ховаган дег,
Дезии дээлдиген дег,
Чалчыраажы сааскан дег,
Сарыыл чогу мезил дег.
Этке дажаараар,
Эътке тодар.
Чүрээ чок кижи каткыжы,
Сүдү чок мал эдиген.
Чүдерээри – чүректе,
Аштаары – адакта.
Чораан черинге шончактыг,
Барган черинге балалыг.
Аъды чүгүрүк мактадыр,
Ады чүгүрүк хоптадыр.
Чымааргайда ужур-ла бар,
Чылбай сугда байлаң-на бар.