Сагышты ыры-биле ажыдар,
Чаяанны ажыл-биле ажыдар.
Эки кылган ажыл –
Элеп-читпес алдар.
Довурактан тодар,
Малгаштан байыыр.
Алгының чымчаа идээзинде,
Аъттың чаажы ээзинде.
Ажылдан дескен түрегге дүжер,
Билигден дескен чазыгга дүжер.
Шалыпчыда – крупчат,
Чалгаапайда – куруг аас.
Кежээниң мурнунда – хүндү,
Чалгааның мурнунда – кочу.
Хол шимчээрге хырын тодар.
Дус чокта амдан чок,
Тура чокта күш чок.
Кашты көрүп кажараар.
Мал киштежип таныжар,
Кижи чугаалажып таныжар.
Олут улузу чугаалажып хөрээр,
Чорук улузу ырлажып хөөрээр.
Шынык туткан кижээ ызырар ыт өштүг,
Шынын сөглээн кижээ тенек кижи өштүг.
Шугум чазаарда, шыгаар,
Шуугаар бетинде, боданыр.
Аспас дизе хая көрүн,
Алдавас дизе, айтырып чор.
Тайып ужар,
Даянып турар.
Дазылдыг-даа бол, турлур,
Дагалыг-даа болза, таяр.
Өскен мен дээш, хөөреве,
Өнчүлүг мен дээш, көгүве.
Артык тенек адын мактаар,
Болбас тенек бодун мактаар.
Хөй-биле хөлзеве,
Көгээржик-биле калбаңнава.
Бардам баък,
Шалдаң соок.
Улудуруктуң азыы чидиг,
Улуургактың аксы байбаң.
Дурту кыска,
Туразы улуг.
Күштүг мен дээш хөрээң чайба.
Адыыргактың аксы байбаң,
Аскымчының чырыы чарык.
Бодуңну богдага бодава,
Эжиңни эникке бодава.
Баштай ушкан эжин каттырбас.
Саасканның караа чаарда,
Чазыйның караа чагда.
Чидиг кескенин билбес,
Чилби чигенин билбес.
Алза-даа алдым дивес,
Чизе-даа чидим дивес.
Чединместе чевен аттыг,
Чеми чокта харам аттыг.
Чалгаадан сөс үнер,
Чазыйдан оор үнер.
Харам кижиниң караа куду.
Хайыракан ижээн дээр,
Харам кижи чок дээр.
Алыры амыр, бээри берге.
Калбак кезек от чуду,
Харам кадай өг чуду.
Олутта олча чок,
Чыдында чыргал чок.
Оттулбаска – хайынмас,
Олурарга – бүтпес.
Ажыл хуваарга арыг кирер,
Ажык хуваарга куруг үнер.
Чадаг кижээ чер ырак,
Чалгаа кижээ чем ырак.
Шапты бижек эътке дыынмас,
Чалгаа кижи ишке дыынмас.
Биче чалгаа
Улуг чалгаага чедирер.
Чашпаа кижиниң сөзү хөй,
Чалгаа кижиниң чылдаа хөй.
Идик бакта – эжик ырак,
Эзер бакта – кодан ырак.
Элээрниң бажында,
Эзириктиң дылында.
Эткен сөзүнге ээ болур.
Узун эдек бутка ораажыр,
Узун дыл башка ораажыр.
Дамчыыр чугаа далай чалгыы.
Ийи ыт аразында сөөк кагба,
Ийи кижи аразынга сөс сөглевес.
Ыт аксынга кирген ханзыраар,
Кижи аксынга кирген човаар.
Хаг одундан халап үнер,
Каткы сөстен хоп үнер.
Кара паш хөөлүг,
Кара аас хайлыг.
Кокайга хой кадартпа,
Хопчуга сөс дыңнатпа.
Хоп хорандан хоралыг.