ДӨРТ АЛЫШКЫ

Шыяан ам, шаг шаанда төрээ-ле дөрт алышкы чурттап чораан чүве иргин. Эң улуун Шаашкак, оон бичезин Ары, оон бичезин Үзүт, хеймерин Сыгырга деп адаар чүве-дир. Дөрт алышкы хүнүн манаан, хүүрээн даянган чаңгыс кырган адалыг чүве иргин.
Алышкылар бир-ле эртен туруп кээрге, чөнүк адазы өлүп калган чыткан.
Алышкылар адазын канчаар хөөржүдер бис деп, чугаалажы-чугаалажы кээрге, ыяап-ла шырга сөөртүр бир шары, бир кижи, аъш-чем хайындырар от херек мындыг бооп-тур.
― Шаашкак, сен бир шарыдан ачылап сүрүп кел. Арыжык, сен бир кижиден чалап кел, а сен, Үзүт, бир аалдан оттан дилеп эккел — дишкеш, далаш-биле тарап чоруп каап-тырлар. Хеймер дуңмазы Сыгырга адазының чанынга манап олуруп калган. 
Шары ачылап эккел дээн Шаашкаа шарызын чалап алыр дээш, шап эгелээрде, оозу оран-делегейни одурту маңнап чоруп каап-тыр.
Арызы бир кижини чалаарының орнунга шап, ойладып алгаш чоруп берип-тир. Үзүт-ховаганы чырык от көрзе-ле, ону дескинип, чалбаңайнып, өрттени бер чазып туруп берип-тир. Адазының чанында артып калган Сыгыргазы үш акызын манап, дүн-хүнү-биле сыгырып медээлеп туруп берип-тир оо.
Чаңгыс адазын-даа хөөржүдүп чадаан, шак ындыг салым-чаяанга таварышкан, дөрт алышкы ол-ла хевээр Арызы кижи шап, Шаашкаа шары шап, Үзүт-ховаганы чырык долганып, Сыгыргазы оларны кый деп, ол-ла уу-биле аңгы-башка чурттап чоруп берип-тир оо!

Кыс-Халыыр