Кайгамчык эзирлер

Эрги шагның кырганнары эзирлерни кайгамчык куштар дижир. Эзирлер үш бөлүкке чарлыр болгаш эзирлер чүү-биле хамнарның бөрттерин чүглендирер дижир. Эзирлерни үш кезекке хуваар, хамнарны база үш бөлүкке хуваар дижир.
Бир дугаар кезекке улуг боттуг дас кара өңнүг эзирлер хамааржыр, оларны тайганың кара эзирлер дээр. Тайганың улуг кара эзирлери тудугларга уя тудар болгаш, даады аңаа чурттаар. Тайганың кыс кара эзири төрүүрде, бир азы ийи чуурга төрүур. Тайганың улуг кара эзирлериниң чүу-биле шыырак хамнарның бөргүн чүглээр дижир.
Ийи дугаар бөлүкке чавыс дагларның улуг кара эзирлери кирер. Олар колдуунда ала-ала эзирлер болур. Оларның уялары чавыс дагларның туруг хаялары болур. Ала-ала эзирлерниң чүглери-биле шала ортумак хамнарның бөрттерин чүглээр дижир.
Үш дугаар бөлүкке делгем ховуларның шала бичежек эзирлери хамааржыр дижир. Ховунуң эзирлери хүргүл-сарыг чалгыннарлыг болур. Олар дээлдигенден арай улуг кылдыр көстүр болгаш өөр-өнер болуп чоргулаарлар. Ховунуң хүргүл-сарыг эзирлериниң чүглери-биле балдыр-бээжек хамнарның бөрттерин чүглээн болур.
Хамнарның күжүн оларның бөргүн каастаан эзир чүунден билип алыр дижир.

Алган дөзү:

Кенин-Лопсан М.Б. Кара дээрниң тыныжы. – Дыхание черного неба. – Кызыл: Ю.Ш.  Кюнзегеш аттыг Тываның ном үндүрер чери, 2010.  – А. 198 – 199.