ТЫВАНЫҢ ЧАМДЫК АЙМАКТАРЫНЫҢ ДУГАЙЫНДА

Салчактың аңчы Хояады деп кижи Таңды сынынга аңнап чоруп-тур. Аңчы бир көөрге-ле, мыйгак оъттап турган. Ам чүү боор, аңчы кедеп кээп адар кайызы олурда, мыйгактың ындындан боо чок кижи хереп үнүп кээп-тир. «Бо кандыг аайлыг, боо чок, чүнү канчаар дээн кижи боор» деп көрүп олурда, оозу карбаш-ла болган. Мыйгак барып дүшкен.
Демги кижи дүрзүлүг чүве ушкан аңның чанынга келгеш, ыңай-бээр дилегзинип тура, бир чүве тып ап-тыр. Аңчы ол-ла кайгап-харап көрүп олурарга, демгизи мыйгактың бир холун ол-ла хевээр тура соккаш, кежин сывыра тыртып октапкаш, эъдин чигге чип-чип, аңның чарнын хүнге тудуп көргеш, ыглап бадырыпкан. Биче болганда, демгизи Хояадыже угландыр кы- лаштапкан.
Хояады «бо амытан мени өлүрер-дир» деп бодааш, адыр дыт аразындан боозун шыгаап кээп, төш бажын орта тутсуплаткан. Амдыыгызы ужуп бар чоруй, карбаш дээн соонда, чанында бир-ле дааш үнген.
Хояады дескинип кээп көөрге, демги кижи хевирлиг чүве борбак кара дашты ооң артынга олурган дыдынче киир шаапкан болган.
Аңчы тегерип кээп көөрге, демгизи дүктүг кижи бооп-тур.
Хояады корга-корга, сыынының эъдин алгаш, чанып кээп, улуска чугаалаарга, ашактар кижи-адыг деп чүве бар, ол- дур — дишкеннер.
Хояады мээң мурнуу үемде чурттап чораан. Ооң дугайында чоокта чаа чораан Лопсаң адазы Мөңге ашак чугаалап олурганын дыңнаан мен.