Янзы-бүрү торулгаларны дыңнап чораан мен. Бир мындыг торулганы даады сактып келир мен. Бир эр кижи Улуг-Хемниң Ийи-Талдан үнгеш, Хендергеже шиглей чортуп үнген. Орайтай берген. Караңгызы кедергей. Бир кыштаг чуртка келген. Эзерин сойгаш, аъдын оъттуг черге өртеп кааш, бир кажаа иштинге кирип келген. Эзерин сыртык кылгаш, чонаан дөженгеш, удуп чыдып алган.
Хенертен кажаа ишти чырыш диген. Кайгамчык чараш оттуг кадай чанында турар болган. Сактырга, ол кадай оттуг ышкаш болган.
- Кортпа, чыт – деп чугаалааш, оттуг кадай ооң хойнунче кирип келген. Ооң соонда ол кижи чүу болганын билбес болган.
Ол чорумал кижиниң дөргүл-төрели дилеп үнгеннер. Бир кыштаг черге келирге, аъдын өртеп каан болган. Олаа кавының оът-сигенин ол аът төндүр чигеш, харын-даа дазылдарын казып чип турар болган.
Оон а мол-ла дөргүл-төрели улаштыр дилеп чоруткаш, бир куйга чедип келгеннер. Читкен төрели ында бир кедергей чараш кадай-биле кады чурттап турар болган. Ол кадай оттуг ышкаш болган, чүге дээрге бүткүр бодундан элдептиг херелдер чайнап турар болган.
- Бээр келбеңер. Мээң кадайым хорадай бээр – дигеш, демги ол төрели кижи даш-биле соккулай бээр болган. Оттуг кадай агаарга астына бергеш, чиде хона бээр аразында, демги ол төрелин хүлүп алгаш, аалынга эккелгеннер. Аъш-чем чивес кижи болган.
Дөргүл-төрели Куу-Хам деп албыс уктуг шыырак хамны хооп эккелгеш, үш хондур хамнадырга, демги ол чүрээ киискээн төрели анаа кижи апарган дижир.
Алган дөзү:
Кенин-Лопсан М.Б. Кара дээрниң тыныжы. – Дыхание черного неба. – Кызыл: Ю.Ш. Кюнзегеш аттыг Тываның ном үндүрер чери, 2010. – А. 231 - 232.