Ырлаар-Хорум

Тес-Хем кожууннуң девискээринде Хорум деп чер бар. Ол Ырлаар-Хорумнуң турар черин улуг назылыг кижилер дорт адавас, Улуг-Хемниң Хендергениң Оңгача чоогунда турар дижир.
Ырлаар-Хорум чанынга чеде бээрге, янзы-бүрү аялгалар дыңналыр дижир. Ол аялгаларны дыңнаарга, хектер чаржып эткензиг боор, дээлдигеннер чаржалажып эткензиг боор, бөлүк кыстар ырлашканзыг боор, бөлүк оолдар игилдээнзиг боор дижир.
Бир кырган ашактың оглу хой кадарып чоруткаш, чиде берген. Улуг акылары Ырлаар-Хорум чанынга чеде бээрге, удуп чыдар болган дижир.
 - Аарый бердиң бе? – деп, баштың кижи айтырган.
 - Чок, кадык мен. Ырлаар-Хорумнуң ыраажыларының уян-хоюг аялгаларын дыңнааш, удуп калдым. Силер мени оттурбаан болзуңарза, та кажанга-чеженге чедир удуур мен – дигеш, тура халаан дижир.
Ырлаар-Хорум кыжын-даа ырлап чыдар, чазын-даа ырлап чыдар, чайын-даа ырлап чыдар, күзүн-даа ырлап чыдар дижир. 

Алган дөзү:

Кенин-Лопсан М.Б. Кара дээрниң тыныжы. – Дыхание черного неба. – Кызыл: Ю.Ш.  Кюнзегеш аттыг Тываның ном үндүрер чери, 2010.  – А. 233.