Иштии чернен келген торгунуң
Ишти-дашты танынмас. (Эдир чаа.)
— Кайыын келдиң?
— Устугнуң оранынан келдим.
— Устугнуң оранынан келген болза, үс-чааң кайдал?
— Yc-чаам үстүгнүң хеминде арты — деп,
үстүгнүң чуртундан келген оол чугаалады. (Хой, өшкү хомулаа.)
Даа Лама Даг өрү
Даргаадайын чүктээн
Бар чыдыр. (Архар, кошкар.)
Чөөренмей чүгүн чүктеп,
Шөл куду бар чыдыр. (Те, чуңма.)
Бөгтүргези бөген чайзан,
Ийи караа кызыл чайзан. (Кошкар.)
Эжен эжии ажык,
Хаан эжии хааглыг. (Хой, өшку кудуруу.)
Дөрде хертеш идик чыдыр. (Архар мыйызы.)
Эжим эртен чорааш,
Эдек долу шур эккелди. (Хой хомулаа.)
Орукта
Хола хымыш хайнып чыдыр. (Аът сидии.)
Мөндүр-мөндүр чоруктуг,
Муң-түме дагуулалыг. (Аът кудуруу.)
Сээң бодаанынга,
Мээң сактыынымга чедер мен. (Аът.)
Дээр оглу
Демир саат дайнанды. (Аът, чүген суглуу.)
Тепкеш, дээрге үндүм. (Эзеңги.)
Сугга кирип бөөлдениир,
Сугнан унгеш, чаттынар. (Аът кудуруу.)
Кызыл хаак
Куду өзер. (Аът кудуруу.)
Орук кырынга
Орус аяк чарышты. (Аът изи.)
Мурнуу хөлдүң Мургузу чаагай.
Соңгу хөлдүң
Өлеңи чаагай. (Аъттың чел, кудуруу.)
Сен ажар, сигенниг арт,
Мен ажар, мөңгүннүг арт. (Аъттың ооргазы, эзери.)
Дагны
Удаазыннан сөөрттүм. (Теве чедери.)
Бичии хаактан тыртарымда,
Суме даг кел чыдыр. (Теве чедери.)
Дегээ под,
Маңаа под;
Эжен ханның эжиинен
Он-чээрби под. (Теве мыяктаары.)
Ында пыд... мынды пыд...
Он пыд... Чээрби пыд... (Теве мыяктаары.)
Шып-шып,
Шывырткы кымчылыг. (Теве кудуруу.)
Орбай-сорбай онаалаан,
Оол хаак чааскаан. (Тевениң диштери, кудуруу.)
Дөрт кижи малгаш чуурду,
Ийи кижи ыракты кайгады,
Ийи кижи харыыл болду.
Бир кижи сээк хоюсту,
Бир кижи сиген хадыды. (Тевениң 4 буду, 2 караа, 2 мөгени, кудуруу, аксы.)
Дөрт хемниң суу
Бир хөлге чүткүүр. (Инек саары.)
Төөрей-төөрей дөрт өг,
Чалбан кулак чангыс өг. (Инектиң эмии, кудуруу.)
Чандан ыяшка хар, малгаш доктаабас. (Инек мыйызы.)
Даарашкы чок кииришки,
Даарашкы чок уланчы. (Малдың алазы.)
Шиижигей-шиижигей тура дүштү,
Алдын торгу чаттына дүштү. (Бе кулуннаары.)
Ийи тоолай холбаглыг,
Изиг ак тоннуг. (Бүүрек, ооң чаа.)
Сөөк шериглер
Сүр-сар чаалашты. (Теве, инек, шээр малдың кегженири.)
Адыш оюм кештиң Арты-даа дүк,
Мурнунда-даа дүк. (Малдың кулаа.)
Кара лонга
Кызыл дуушкуннуг. (Кызыл-думчук.)
Кыдат чернен келген кара хөөргем
Кызыл шур дуушкуннуг чүве, ол чүл? (Кызыл-думчук.)
Эргегче боттуг,
Эр далай ыыдтыг,
Сүгеже боттуг,
Сүр далай ыыдтыг. (Ары.)
Тып-тып — дылым бажы сөөлдүг;
Тыппазың, бодун караан согурайар. (Ас, ооң кудуруунуң каразы.)
Хыйт дээш,
Хымыжын ап чүгүрдү. (Ыт.)
Көөрге улуг
Көдүрерге чиик. (Хөвең.)
Ак доңга кара дуушкуннуг. (Көзүк.)
Даштан тайбас,
Сугнан кешпес,
Узуг сарана адан. (Кымыскаяк.)
Бел-бел белен аъдым,
Бели узуг хурен аъдым.
Даг-дашка тайбас аъдым,
Далган берзе, чивес аъдым. (Эргин.)
Дагнан ашбас аъдым,
Даштан тайбас аъдым. (Каңмыыл.)
Холдан негибээн тор,
Хол дегбес тор.
Теп-теп чүгүрер
Тениң бышкак идиктиг. (Дуруяа.)
Улуг кара доңга
Мыйыс дуушкуннуг.
Эрээн оглум
Хетпе баштыг. (Итпик.)
Керзек баштыг,
Хээ чаңгыыдай. (Итпик.)
Чер алдында
Чаглыг докпак. (Тарбаган.)
Малгаш өгнүң дүндүүнде.
Бардам оолак кышкырды. (Тарбаган.)
Сарыг өгнүң дүндүүнде
Шалдаң кижи олур. (Тарбаган.)
Эр кижиниң дергизинен
Эрни-биле дистирген олча. (Сырбык.)
Дербугур эрни
Дергиге кадар.
Шагжыгыр сөөгү
Сайга кадар. (Тарбаган.)
Дээрнен дүшкен эвес,
Дөңгеликтен үнген эвес,
Чидиг бижектен өөлээн эвес,
Чаашкынның суунан чугган эвес. (Малдың бүүрээ.)
Мөлгүр оолак
Мөнгүн кавайлыг. *
Хараача чок өгде
Бажы чок оолак.
Хөөнен кара,
Хөвеңнен ак. (Сааскан.)
Ыяштан бедик,
Ыттан чавыс. (Сааскан.)
Хурең буруу
Ак мончарлыг.
Хурең ала даг
Дүн-хүн чок каңгыыр.
Өөлеттиң ыдының өкпези ак,
Таңдының ыдының төжу ак.
Кызыл чалаа азынгаш,
Хам боп чадады.
Маска өрүмнен иштенгеш,
Дарган боп чадады.
Бопуякка куткан ышкаш,
Борбак талга аскан ышкаш,
Кергиекке куткан ышкаш,
Кержек талга аскан ышкаш. (ус-кушкаш уязы)
Көк буга
Чуга дээрни
Эткир корду. (Балык.)
Чарт ыяшты
Чарып чададым.
Чараа чеченни
Суруп чададым.
Чаактыг болза-да, төш чок,
Кудуруктуг болза-да, чан чок
Ыраажы оглум
Хыл ханыырлыг .
Кыдат эмчи
Хыл ханыырлыг.
Олурарын көөрге, куш ышкаш,
Чиирин көөрге, бөр ышкаш.
Дөжүүде
Доётук идик чыдыр.
Чалым хая Чарт! диди,
Чаланаш оглу
Үне халыды. (Чилиг согары.)
Аштым —
Өдек,
Аштым —
Өдек;
Алдан каът
Өдек. (Саргыяк.)