Бо черге, бистиң чуртта чаг-тыва деп аайтыр. Силерниң чуртугарда чаг-тыва деп чок. Ону мен база сурап билген, дыңнаан мен. Унуун көөрде, бистиң ийи тыва бөлнүп адырылгаш, көвей чыл болган. Унуун соңгаар чаг-тыва деп чурт үнген.
Ол чаг-тыва канчап үндү дээрин мен чугаалап аайтыйн.
Бир аңчы кижи черге аң аңнап чоруп, унуун үскен чаап келирге, хаяга хоргадап олурда, ынаар чаш уруг ыглаар. Дилеп барса, черде чаш уруг ыяштан үнген, ыяштан кини тудуш дывылап, декпиленип чыдар. Амдыыгыны үрен кылып, кинин кезип азырап алыр дээрге, бижээн демги аң адып сойган черинге уттуп калган болган.
Ам бижек чок болганда, тыва кижиде оттук деп чиве чоруур. Оттук ап-алгаш, ооң темирин дашка өйгеп, дашка өйгээрге, мынчап от чаштап, унуун Дээдис ыыттап, үскен чаап, чаңнык дүжүп, кыдыында чоон ыяшка чаңнык дүшкештиң кыва баар. Унуун оттуун апаргаш, оттуунуң темирин кызыдып, отка кызыдыр өйгезе, улам кызып, ол дора бис үндүрүп ап, оолдуң кинин кезип авап тур.
Унуун азырап ап, аңның мүнүнен эмсиктеп, кижи кылып азырап ап, ‘чаңныктан оттуг чаг-тыва деп чурт бооп чорсун, оглум’ деп ат салган.
Мен бодаарымга, чаг-тыва чурт үнген сонгаар он үш аданың оглу дамчаан. Мен тоску оол мен. Меннен мурун дөрт оол деп бодаарда, ындыг байдилдиг. Бистиң чаг-тыва чурт ынчап үнген кептиг.
