Эрте бурун шагда бистин бо делегей хөрүзүн доозкжг довурак деп чүве чок суг далайнан шыптынган чыдар турган иргин. Ол үеде хурмусту дээр Халбынгаа деп кушту делегей куду чорудуп тур. Ол куш үш мун чаүты чажаар куш чүвези иргин. Бир мун чыл болгаш бир чумурга үндүрер куш иргин. Делегейни дескиндир ужуп турган, ужуп турган бир мун чыл боп чумургалаар өйү кээп тур.Оон арга чок боп кээрде бодунун чүүн чулуп суг далай кырынга чада каггаш оон кырынга чумургалаан иргин. Ол суг далай кырынга чада кагган чүүнүн кырынга сугнун чамы доктаай доктаай чер деп чүве, довурак доозун деп чүве тыптып кээп тур. Эн баштай үндүрген чумургазынан ыяш даш, от сиген чечек калбы бүткен иргин. Ийи мун чыл болгаш чумургалаан чумургазынан хамык ан мен, куш карган, сааскан, өрге күске бүткен иргин. Оон үш мун болгаш база чумургалаан. Ол чумургазынан кижилер бүткен иргин. Чер делегей, ыяш даш, ан амытан, кижилер ынчап бүткен иргин.
Хойт сөөктүг Дамби оглу Байыр /Узун Байыр деп шолалаар/ 2005 чылдын күзүн тос айнын 29-та Суглуг Шанчыг деп черге дыннап бижээн / Г. Золбаяар чыып бижээн