ҮШ ДЭЭДИСТЕ КИЖИНИҢ КӨЛЕҢГИЗИНИҢ ДУГАЙЫНДА

Кижиниң бо чурттап турар орчалаңның үстүнде оранның кижилеринде көлеңги турбас. Ортаа оранның кижилери чартык көлеңгилиг. Ол чүге дээрге, үстүү оранның кижилеринен арта бээр чадавас дээш, чартык көлеңгизин берген. Алдыы оранда чурттап турар кижилерге хара көлеңгилиг болур. 
Алдыы оранның кижилери ортаа оранның кижилери-биле каттыжып, үстүү оранның кижилери-биле дайылдажып чаалажыр деп бодап, ыңгаа баарга, көвүрүг каар бис деп чугаалажыр. Эртенгизинде көвүрүгнү каап баштаар деп турарда, Алдай ээзи теңгир келгеш, а бо алдыы, ортаа оранның кижилерин үстүү оранга чоокшуладып болбас, айыыл-халап болур дээш, демги улустарның дылын билишпес кижилер кылып каан. Дылын билишпес болгаш үстүү оранга баар көвүрүгнү каап шыдавайн барган деп Делег сөөктүг Күс деп кижи чугаалап турганын дыңнаан мен. 
Кижиниң өлүр өлүмүнүң дугайында мындыг чугаалар турар. Бодунуң үүлези долуп, аарыг-аржык болуп өлүр. Ийи дугаарында, хенертен болур айыылдан, аъттан ужар бе дээн ышкаш. Үүлези долуп, өлген улусту бурган багшының номунда хам улустуң чугаазы-биле дээ оранга баргаш төрүттүнер дээр. Демги остуг чоруктан өлген улустуң сүнесини демги айыыл-халап болган черинге сүнесини туруп калыр. Аза деп аайтыр бис. Аза бооп, бук бооп турар. Дириг кижилерге багай чүве көргүзер.