Бир черге улуг азалыг, кижи чүве чүгүрер, кижиге көстүүр, кижинен каккылажыр ындыг орук турган иргин. Амдыыгынан улус чоруп болбас.
Оон амдыгынан бир чүректиг кижи ‘мен чоруур мен’ дээш, амдыы кижи лама кижиге ном номчудуп, ‘мен ол оруктан ажар мен’ дээрге, ‘ой, сен барсаң өлүр сен, Далай-Лама өлген чиве дивээдиве’ дээрге-даа тогбас болган. Амдыы кижи алгырып-тыр. ‘Ам демги азага барып харгыжар мен’ деп, ол аалдан кандыг-даа чүвеге хойбас бир багай арган чааш аът мунуп ап тур.
Амдыы кижи чоруп олурарга, аза кээп-тир. Аза келирде, ол улуг ак-бора баштыг, чалангаш, шалдаң эмиктээ кыс кижи, кадай кижи кээп-тир. Онуун келзе, амдыыгың, бирзи бирин тоовайн чоруп олургаш, аъттың артынга ушкажып-тыр. Ушкажыптарга, дергизинге азаның бо дөңмээн дергилеп. Унуун ийи дөңмээн дергилептип-тир. Амдыы кижи демги аза куду соңгаар көрүпкеш, олуруп алгаш:
- Чаа, ам сени апаар чериңге апаар мен. Сен кандыг күштүг болза-даа, мен сени дөрт карактыг ытка туттуруп чиир мен. Төвүт ытка чидиртиир мен - деп, амдыы кижи аппар чыдар. Оон аппар чыдырда, амдыыгы аза чалнып:
- Мени сал ам. Мен эң күштүг ийик мен, сээң бо ийи баглаашкыныңны чежий албадым - деп, демги аза дергиниң баглашкызын чежий албайн-дыр. Онуун чалнып:
- Мен сени улуг байыыр аргага чедирип берейн. Бай кижиниң аас-кежии кайда тур? Ону сен көөр кылдыр ындыг тойлу берейн - деп, амдыыгы ынчап чалнып тур. Онуун тойлу берейн дээрде, амдыы кижи:
- Ой, ол шын ба? Че, ынчаар болза, мен сени салыр мен. Эккел тойлуң – деп тур. Тойлуну мынчап көөрге, бир улуг бай кижи турган.
- Амдыыгының, ол байның аас-кежии кайда иргин? – дээш көөрге
- Хоюнда турар, өдээнде, кылын хой турар. Хойда иргин - деп амдыыгы аза мынча дээрге, амдыгыызын салыптып-тыр. Аза өөрүп, демги тойлуну ол кижи ол шиинде хойлап ап-тыр.
Онуун чоруп олура, бир байның өөнге кирерде, байның аалының дөрт-беш муң хойнуң чартыы чидип калган турган иргин.
- Бистиң хоювустуң чартыы чидип калды, хоюмну тып берсе, мен кадайымдан башказын төөзүн бээр мен - деп, амдыы бай ынчап аайткан.
Демги байның көвей хойлары чидип калган деп дыңнааш, демги чүректиг лама кижи, амдыы хоюн тойлуга көөрде, бо дагның ындыы ийинде чоруур. Онуун:
- Чаа, сээң кадайыңдан башказынан төөзүн алыйн - дээрге, ‘Чаа, сен читкен хоюмну эккээп кат’ дээрге, амдыыгыӊ мен хоюн экээп каткан соңгаар, хоюӊ аразында сарыг баштыг иърт бар иргин. Ону-ла алыр мен. Өске чүве керек чок’ - деп-тир. Амдыыга мыйыстыг, сарыг баштыг иъртте аас-кежик туруп тур. Онуун амдыгыыны алыр болуп, ‘болур-болур, кадайымнан башказын ал’ - деп амдыы бай кижи аайткан. Читкен хоюн төөзүн тып эккеп бергеш:
- Демги сарыг баштыг иъртти мен бодум тудуп алыр мен. Кижи чагдап болбас – дээш, ам лама амдыы иъртти боду барып, мойнундан чедип ап-тыр. Онуун чедип ап бар чыдарга, демги байның улуг ыды кээп, хойнуң кудуруунуң дүгүнен кээп алгаш, ызыргаш, чүгүрүп чоруй барган. Амдыы ытты чулгаш, амдыы дүктен үш-дөрт дүк ызыргаш, чоруй баарда, демги кижи тойлуну дагый көөрде, демги аас-кежии ынаар баргаш, ытка кире барган-дыр.
- Ой, мен бо ыдыгарны ап чоруур мен. Хойну кагдым – деп тур.
Ыдын тудуп бээрге, ыдын чедип ап, чоруур деп турда, ыт өөнүң иргези куду сиктеп каарга:
- Ам бо иргеге сиктеп каар кандыг аайлыг чүве бооп-тур – деп боданып, тойлузун дагын көөрге, аас-кежик өөнүң иргезинде калган. Онуун:
- Бо иргени, кидисти мынчаар хайчылап алыр мен - деп-тир. Онуун байның кадайы:
- Ой, мен бодум хайчылап берейн, өөмнүң кидизин, дем ыттың сиктээн черин мынчаал хайчылап берейн - деп-тир. Онуун байның кадайы хайчынан хайчылааш, кидисти бээр. Онуун кезип алган кидизин алгаш тойлузун көөрге, кежик кадайның ийи холунга барган. Демги бай ‘Кадайымнан башказын төөзүн бээр мен’ деп аайткан. Онуун дагый барып көрсе, аас-кежик, буян кадайның ийи холунда болган. Онуун ынчангаш ол байның аас-кежии бодунга доктаап турар-дыр. Ол өске кижиге барбас аас-кежик иргин дээш чоруй барган дидир.