КӨГЕЙ-СЫНЫ

Шаг шаанда Элчигениң Барыын хүрээге моол, тыва Көгей-Сынының дугайында үш чыл иштинде, маргыжып келген дээр. Ынчап турда Элчиген дуганның кыйыы-биле тарбаган маңнап эртип-тир, дуган бажынга хайыракан ыт ышкаш будун көдүрүп алган туруп-тур.
Бо чүү мындыг чүве болду дээш, моолдар Чалгынза гегенни32 чалап эккеп-тир. Чалгынза геген ном ажып көрүп олуруп-олуруп:
— Дириг амытаннар дуган таварып чоруп турарын бодаарга, Көгей-Сыны саптактыг33 чер-дир, ол Тываның чери-дир, ону былаашпаңар, багай чүве болур — деп чугаалаан.
Ооң соонда Кула-Аскыр, Үш-Ожук ол ынчаар чер шимчеп, чер чарылган. Ынчангаш кызыгаар бо чер чарыы-биле болзун деп дугурушкан.
Тываларга хээлилеткеш, хөй чер берипкен дижип, калга моол улус Чалгынза гегенни бак көрүп турганнар дээр чүве.
 Кыс-Халыыр