КӨК ЧИҢЗЕ КАНЧАП ТЫВЫЛГАНЫЛ ?

Шаг шаанда бо черге алды бошка чораан чүве-дир. Оларның бирээзи Оонашка деп кижи Эжен хаанга бараалгаар дээш,
 
Бээжинге чеде берип-тир. Хаанга хаалгачыларын дамчыштыр бараалгаан.
    ― Чүү кижи сен?— деп, айтырган.
    ― Таңды Тывазындан келген кижи мен — дээн.
    ― Ындыг болза, даарта кел — дээш, чорудупкан.
Бошка даартазында кээп бараалгаан.
    ― Чүнү хереглеп чоруур кижи сен ынчаш?— деп айтырып-тыр.
    ― Мен Тываның бошказы кижи мен, меңээ эрге-дужаал кылдыр демдектен хайырлап көрүңер — деп-тир.
Хаан олура, бажын согаш кылгаш, бошкага суг чиңзе кадап бергеш:
    ― Улуг улус-биле чорзуңза, ооң эжиин ажып, одун шап, аъдын тудуп берип чоруур сен — деп-тир.
Бошка даартазында дедир келгеш, чиңзезин адыргаш, айыс алгаш, ширээ кырынга аппарып салып каап-тыр.
Хаан олургаш:
    ― Чооруң ол?— деп кайгаан.
    ― Хаан хайыраатым, мен ол чүвелерни күүседип шыдавас-тыр мен — деп-тир.
    ― Ындыг болза даарта кел — дээш, чорудуп-тур.
Бошка даартазында келирге, ам көк чиңзе кадап бергеш:
    ― Бо болза херек үзүп, келдерел көргүзеринге херек чүве-дир — деп-тир.
Бошка айыс алгаш, оозун база-ла ширээ кырынга чалап кааш:
    ― Бис болза алды кижи болгай бис, мен чааскаан мындыг чүве кадап алгаш чеде бээримге, кайыын болур — деп олуруп- тур. Ынчаар орта хаан олура, бажын согаш кылгаш, аңаа алды көк чиңзе кадап бергеш чорудуптуп-тур.
Оонашка деп бошка чиңзе өзээн ынчаар тыпкан дижир чүве ийин.
Кыс-Халыыр