Хан-Дээрниң Биче-Чинчилииниң бир талазында Куй-Даш деп чер бар. Ол черниң куюн аксындан бакылай бээрге, хөлчок ханы. Ооң алды-чеди метр ханызынче кире бээрге, дош бар. Сугнуң дамдызы куй ханаларындан сыстып дамдылап турар. Ол куйнуң иштинде чудук чадаландыр салгылап каан. Сөөктер-даа бар. Чайын аңчылар ол куйга чеже-даа эътти суп каарга, көңгүс олчаан чыдар. Ооң иштинге кире бергеш кижи дидирей бээр. Ол чернин кую ол хире ханы боорга, Куй-Даш деп адаан. Куй-Даштың куйлуг чадырының баары суглуг. Ол ооң үстүнде ырак эвес бир километр хире черде тулаалыг хөлден агып баткан. Ол суг аккаш, Куй-Даштың баарында улуг оңгача черже кирген. Оон ыңай кайнаар барган суг боор дээш көрүп турарга, ол оңгачаның дүвүнде чер иштинде ханылап, чер адааның хаязын үттеп кире берген туннель дег хос кара хомду куйже агып кирген чыдар. Бир эвес ол чер адааның кую чок турган болза, ол суг ол оңгачаны долу дүп чок хөлчүгеш турар ийик. Ол суг чер алды-биле баткаш, таптыг-ла беш чүс метр хире чидип баргаш, база катап дашкаар үнүп келген агып бадып чыдар. Куй-Дашта чер кырының-даа кую бар. Чер адааның сугда-даа кую бар. Шынап-ла, тыва аңчылар шаандан тура, бо черни Куй-Даш деп тып-даа адаан.
Кыс-Халыыр
