ӨӨЛЕТТИГ-МЭЭС

Хөлчүктүг, Чечектигге чурттап турган сарыглар дээр улус шаандан тура, хүрээ-хиитке чүдүвес, аңаа удур чораан улус дээр. Бир-ле кыжын Чечектигниң мээзинге, оларның кыштаанга бурган деп чуруктуг саазыннар чүктеп алган, сагыл четтиртир улус бис деп, моолдуң өөлеттери четкилеп келгеш, аалдардан ааржы-саржаг, алгы-кеш хавырып туруп берген. Өөлеттерге сарыгларларның өдү чарлы бер чыгыы хорадаан дээр чүве. Оларны мээске кедеп чыткаш туткулааш: «Ашта-тодугда аяк чылгаар ламалар, соокта-чылыгда кижи мурну-биле эртер силер!» — дээш, кадыр ийни куду чууп бадырыпкан.
Ол чернин ады ынчангаш Өөлеттиг-Мээс болган. Ол-ла хевээр сарыглар фамилиялыг кижиге ламалар сагыл четтиртпес, оларга албан-дужаал-даа эдилетпөө апарган дижир. Сарыглар арбанынга суму чаңгызын безин өскээртен эккеп олуртуп турган. Сарыгларның ажы-төлүн бурган-чүдүлгеге удур улус дээш, хүрээ-хиитке-даа хүлээп албас, алза-даа кара ажылга алыр турган дижир.
 Кыс-Халыыр