Шаанда ол дагда кыштагга бир кайгал кижи чурттап турган. Сегей-Бора деп чурт чанар аъттыг эр-дир. Оозун мунуп алгаш, шынаага байларның өөнге чортуп кээр турган. Кежээ аъдым оъткарып каайн дээш, өгден үнүп чоруткаш, сувай бени шалбалааш, Сегей-Боразының мойнунга кошкаш салыптар. Сегей-Бора тура-даа дүшпес, кожаанда малды кыштаанга чедире бээр. А кайгал хонган өөнден суксуннап алгаш, аъдым боштунуп чоруй барып-тыр дээш ол аалдан мал ачылап мунуп алгаш, чанып кээп, сувай бени кышкы чиш кылдыр үүжелеп алгаш, кыдазын дайнап кыштаар турган.
Күскээр чарын хой семирий бээрге, байларны бир тегерип кээр эр-дир. Оларның ыяжын чарып, хойтпаан тип, эзиртип каапкаш, дүне тура халааш, ийи семис иртти дөгергеш, аъдынга арткаш чорудуптар. Сегей-Бора ол артыын өгнүң херээжен ээзинге эккеп бээр. Өгнүң ээзи ону арыг тас кылдыр союп, бузуп ажаап кааш, төжүн ашаанга салып каар. А күжүр кайгал улуска сезик алындырбазы-биле ол байларның аалдарынга каш-даа хондур хөлечиктеп туруп-туруп, чанып кээр.
Улуг-Хемниң ол чарыында Хайыракан дужунда сүвүр дагны ынчангаш Сегей-Даа дээн. Сегей-Бораның эът чедирип турган кыштааның соргаа ам-даа бар ийин деп, ол черниң кырганнары чугаалап олурар.
Кыс-Халыыр
