Таңды-Тыва болгаш Моолга сураглыг сыдымчы Иргит Уваңтоп деп кижи Тес-Хемге чурттап чораан. Ооң дергизинден кажан-даа сыдым ыравас турган. Ол канчаар-даа маңнап чораан аътты черле чандыр кагбас сыдымнаар чораан. Ооң сыдымы черге дүжүп деггенин кым-даа көрбээн. Ийи сыдымны улааш, чоога кежир ол чарыында чораан малды чандыр кагбас тудуп алыр кижи-дир. Ынчан безин сыдымы черге дегбээн болур турган.
Моолга чаа төрүттүнген кулун көрбес, хап-теп каар кончуг каржы сарала аскыр турган. Ону кым-даа тудуп чадаан чүве-дир. Бир катап Уваңтоп ол аскырга черге таваржы берген. Боду-ла шаап халдап келген, ынчан каржы аскырны чаңгыс-ла сыдымнааш, ооң уялыг кудуруун даваннарының аразы-биле өттүргеш, ыдык челинге баглай кожуп каан-дыр. Моолдар келгеш көөрге, харда сыдым дүшкен изи чок болган. Моолдар аразында:
- Бо-даа урянхай Уваңтоптуң үүлгедии-дир, ооң-биле сүрүшкениниң херээ чок – дишкеннер.
Соонда, 1920 чылдарның Тываның кызыгаары Шара-Нуурга келген. Хем-Белдиринден шериглер улаглаар аъттар хереглээн. Шериглер бир аалга кээрге, аажок кырган ашак олурган.
Шериглерниң даргазы тургаш:
- Биске улаглап мунар он сес аът херек, ону чылгыдан тудуп бээр кончуг шыырак эрлерден канчап тыварыл, ашак? – деп айтырган.
Кырган ашак олургаш:
- Ында кижи чадаар чүү боор, мен тудуп бергей менде, оолдарым – деп, ашак сөглээн.
Шериг даргазы тургаш:
- Ол чүңүл, кырган, харын шыырак улустан чыып, дузалажып көрүңерем – деп дилээн.
Ашак аъттангаш, чылгыны бөле сывырып келгеш, айыткан он сес кончуг дээн аъттарны сыдымны чаңгысты-даа чандыр кагбайн тудуп берген. Шериг оолдар сыдым бажында малды чуларлап чадап турда, демги ашак аргамчызын дүрбүшаан, чедип келгеш:
- Дүргедеп көр моң, оол, өске аъттар сыдымнаар болгай – деп далаштырып турган. Аажок кырган ашак Уваңтоп деп сургалыг сыдымчы ол болган.
Арапчор