Тениң харын санаары

Уру хемниң Берт-Хаяга бир аңчы кедергей улуг, узун мыйыстарлыг те адып каан. Ол тениң мыйыстарының чаражы аажок, ол хирезинде кылайты улчугуп калган, элээнинден шаарара берген болган.
Бурунгу ашактар те өлүргеш, ооң мыйыстарындан ооң каш чыл чурттаанын – харын санаар турган. Те бир чыл ажарга-ла ооң мыйыстарынга бир билзек кертик немежир дээр. Ону те хаваа дээр. Берт-Хаяга Дүгержап деп аңчының өлүргени тениң хаваа тозан алды болган-дыр. Ол тениң мыйызынга чылда ийи хавак-даа немежир турган болза, ол те дөртен сес чыл чурттаан болуп турар.
Те-чуңма улуг назылыг аңнарның бирээзи дижир болгай. Олар кижи болгаш улуг эзирлерден өске араатаннар чедип шыдавас кончуг чалымнарга турар. Те-чуңма хая чугу чылгаар, ынчангаш оларның назыны узун, адаа чиик, ханы эм болур.
Урунуң Берт-Хаяга Дүгержаптың өлүргени тениң тозан алды хавактыг мыйызы чоокка чедир аңаа чыткан дээр.

А. Д. Арапчор
Тыва улустуң мифтери болгаш тоолчургу чугаалары, 1995.