Межегейниң Шокар-Хамны ындыг кончуг күштүг хам деп ол черниң улузу санавайн чораан. Ынчалза-даа болган чок-ла ону хооп алгаш, хамнадып турганнар.
Бир катап Межегейге бир бай аалдың ийи кончуг дээн аъттарын оор алгаш барган. Шокар-Хам ашакты хооп эккелгеннер. Кежээ дүне апарганда, хам-даа дүңгүрүн кургаттыргаш, ээреннерин аскаш, дериин кеткеш, хамнап-ла эгелээн. Элээн үр хамнап чоруй, аажок-ла каттыра берген. Олурган болгаш келген улус шупту дыңнааннар.
Кажан хам хамнаашкыны доозулган соонда, өгнүң ээзи улуг кижи баштай айтырган:
- Чаа, хам, чүнү дуйдуңар, чүге каттырдыңар?
Хам таакпылап, эзеп олургаштың:
- Ядараан кулугурну, истеп-сүрүп четкеш, мурнунга баргаш, аъттарны хойзуруптарымга, көвүрүгден аңдарылгаш, сугже кире берди ышкажыл. Сугдан ол арай боорда эштип үндү. Чедип чораан аъттары ушта соккаш, алдырбайн бардылар. Оор аныяк оол-дур, аажок кортук чүве-дир. Аъттарыңар даарта боттары аалга чедип кээрлер боор – деп чугаалаан.
Шынап-ла, даартазында читкен аъттары моюннарындан кожуп каан хевээр, коданга боттары маңнажып келгеннер.
А. Д. Арапчор
Тыва улустуң мифтери болгаш тоолчургу чугаалары, 1995.