ЧАРЫН-САЛБА

Муңгаш-Ак деп хемниң бажында Дунчу тайгазынга аңнап чораан кайгал Кара-Боочу деп кижи мыйгак бакка адыпкан чүве-дир. Аңчы мыйгакты истей-истей кээрге, кончуг берге артты ажып чоруй барган болган.
Арттың кырынче үнерде ояр-кыяр-даа арга чок он беш кулаш хире черде хая аразы-биле эртер эң айыылдыг кызаа одуругжугаш бар. Кызааның хемдиве талазы чадагай. Аъттыг кижи таалыңын дүжүрбейн оладып чортар болза, аът тендирээш, чүс ажыг кулаш дөвүн шын, иштинче шимеш-ле дээни ол.
Ол артты ажар аңчылар хай-бачыт таваржы бээр ийне дээш чарын салып тургаш эртер. Ооң адын безин шаанда Чарын-Салыр деп адап турган дээр.
Кайгал Кара-Боочунуң коргар чүрээ-даа чок кижи-дир. Ол чарын-чурун-даа салганда чок, таалыңын-даа дүжүрбейн, аъдының кырындан балдызы-биле сүүр-сүүр даштарны томуруп чорааш, калбак-калбак даштарны чыырыктай салып чорааш чортуп эрте берген. Ынчангаш ол артты оон бээр-ле Чарын-Салба деп адаан чүве дээн.
Кыс-Халыыр