Чыргакының шеңнезиниң чечээ дег кызыл чаактыг, белдириниң чодураазы дег кара карактыг, чойган дег хөнү сынныг чараш кыска ынакшаан эрниң эрези ядыы эр чораан. Оолдуң карааның огу болган чараш кыстың төрелдеринге ол черниң байлары шагда-ла суй белекти сунупкан турган чүве-дир.
Турамык байлар оолдуң душтуун хунаап алыр деп кээп-тир. Ынчаар орта күжүр эр чүгүрүк аъдын мунупкаш, уругну ушкарыпкаш, дезип бар чорда, кысты кудалап турган бай оолду боолапкан.
Уруг оолдуң кара чаңгыс кежегезин чаптап ханмас турган. Узун кара кежегези-биле аътты дыннап мунуптар турган оол дээр. Ынак эжиниң ындыг чараш чаагай кежегезин чайгы курт-кымыскаякка үглетпес дээш, айдың дүне өөнден хачы алгаш чоруткаш, хөөрде оолдуң ийи кежегезин дөзүнден одура кескеш, сайзанактап өскен кара суглуг, кат-чимистиг ынак хеминиң аксында болчажып турганы чоон кызыл дыдынче үнгеш, аңаа ону үш орааштыр куржааш баглап каап-тыр. Ол кежеге аңаа дыка-ла үр хунге кылаңайнып турган дээр.
Чыргакының одар-белчиирлиг, кат-чимистиг, байлак чараш хеми оол, кыстың ынакшылының демдээ кылдыр ынчаар Чаштыг-Хем болуп мөңгеде чурттай берген.
Кыс-Халыыр
