Алдан-маадырларны туткаш, доскаар иштинге чүгле баштары көстүп чоруур кылдыр бектээш, тевелерге чүдүргеш, бажын кезип шаажылаары-биле Улаастайже алгаш барган.
Оларны аңаа аппарып, үш хемниң белдиринде турган шораанга28 хоругдап каан. Шой аптаралар иштинге үттен чүгле бажы көстүп олурар кылдыр бирээ-бирээлеп олурткаш, шоочалап каан, караңгыда кажаа иштинде хойлар ышкаш, хөөртүйлерниң чүгле карактары кылаңайнчып олургулаар турган.
Шаажыладыр шагы чедип кээрге, шораандан үндүрүп турда, оларның бирээзиниң алгы тонунуң артынга чаш уругнуң холчугажының изи чораанын өөрү көрүп каап-тыр.
― Идегеттер сени эттеп-эриидеп, аал-ораныңдан үндүр сөөртүп турда, чаш ажы-төлүн күжүр ачамны ынчанмаңар деп үстүг холдары-биле тонундан халбактанып турган-дыр көрем. Күжүрнүң чаш чүвениң холчугажының изи тонуңда бо артып каап-тыр. Бистиң бажывысты кезип каар. Чаш төлүвүстүң салаазының чараш изин кара черге черле кады хөмдүрбээлиңер!
Мону эки кижилер төрээн черивисче бердириптер-даа чадавас, оя ызыргаш, чажырып каалыңарам — деп, бир-ле тывынгыр эр сүмелээн.
Чаш кижиниң холчугажының изин тондан долгандыр оя ызыргаш, ону шораан иштинге чыткан аът комунга кызыдып каап-тырлар. Экизи көрген, ол тонунуң оюун аът ажаакчызы моол сөөктүг кул кижи тып алгаш, чорумал улус дамчыштыр Таңды Тывазында Хемчиинче бүдүү чорудупкан чүве-дир.
Алдан-маадырларның тура халыышкынының көскү херечизи болур, чаш уругнуң холчугажының изи арткан адыш оюу дег алгы тон быжындызы алыс шагда өжээн негеп алырының демдээ, ыдыктыг тугу дег чоокка чедир-ле аалдар дамчып чораан дээр.
Кыс-Халыыр
