ЧЕЧЕН-ООЛ

Биеэ шагда чүвең иргин ам. Бир лама улуг хемни хемелеп кежип келген олурда, ол хемниң кыдыынга чурттап турган балыкчы оол ламаның чанынга кылаштап кээп-тир.
Лама тургаш:
    ― Аалың кайдал, адың кымыл, оолак?— деп-тир.
Оол тургаш:
    ―Аалым-даа чок, адым Чечен ийин, башкы — дээн.
Лама олургаш:
― Чечениң кайы хирел, оолак?— деп-тир.
Оол тургаш:
― Чечен менде, чечек черде — деп-тир.
Лама олургаш:
― Чечен-не кижи-дир сен, сенден он чүүл чүве айтырайн, чугаалап бер — деп-тир.
Оол тургаш:
― Билир болзумза, айыткаай-ла мен, билбес болзумза, чүнү чугаалаар мен, башкы — деп-тир.

 
Лама айтырган, оол харыылаан.
― Чечениң бири чүл?
― Бир көргенин база уттур бе!
― Ийиде чүл?
― Ийи холунга тутканын база салыр бе!
― Yште чүл?
    ― Аъттың үш даванын дужап кагза, бир дүне үш артты база ажар бе!
— Дөртте чүл?
― Дөрт ыяшты эптеп чазап тургаш, эзер база кылып болбас бе!
― Беште чүл?
Бег-даа кижи-биле чаргылдашса, чаргызын база алзыр бе!
― Алдыда чүл?
― Алды шаң тарааны тарып алза, амыдырап база болбас бе!
―Чедиде чүл?
― Чеди-Хаан сылдыс эжик бажы-биле эргилип эртсе, даң база атпас бе!
― Сесте чүл?
― Черден сес өң чечек үнзе, чай база дүшпес бе!
― Тоста чүл?
― Доозуннуг довурак доңза, кыш база дүшпес бе!
—     Онда чүл?
― Оргу черден хараза, оран кыдыы база көзүлбес бе!
― Он бирде чүл? •
― Он чүүлдү айтырар болган болгай силер, мен он бирни харыылавас мен. Соңгаар солаңайнып, бурунгаар булаңайнып, кижидиве көвей чүвечугаалава, час ойтур часкаптар мен — деп-тир.
Лама ийи холу-биле ийи дөңмээн часканып-часканып аажок каттырып-тыр. Олар ынчап чугаалажып турда, ийи өдүрек сугну куду эштип баткан, ийи кара дуруяа дээрде алгыржып эрткеннер-дир.
Оол тургаш:
    ― Ийи дуруяаның алгызы чоп кончуг чидиг чүвел, башкы? — деп-тир.
Башкы олургаш:
― Мойну узун болгаш ындыг чүве — дээн.
Оол тургаш:
― Мойну чолдак хиреде, хектиң үнү чоп өткүдүл? —дээн.
Лама ыыт чок болган.
База-ла оолдан:
― Ийи өдүрек чүге сугжу чүвел, башкы?— дээн.


 
Лама олургаш:
― Ийи даванының дүгү үргүлчү хоюг болгаш сугжу чүве — дээн.
Оол тургаш:
― Даван-даа чок, дүгү-даа чок-тур, силерниң хемеңер чоп сугжу чүвел?— дээн.
Лама олургаш:
― Сээң чечениң шын-дыр — дээш, уттурганын билингеш, таалайын таккыладыр соккургулааш, чоруй барып-тыр оо!
Кыс-Халыыр