ШЕМИ

Эрткен чүс чылдарда улуг тулчуушкуннарга чылча шаптырган моол шериг ол черлеп эртип чыткаш, «Шими, шими» деп-ле чоруп турар болган. «Шими» дээрге, тывалаарга сүт дээн чүве-дир.
Аштаан-түрээн шериглер көк үнүп, мал сүттенип турган ол черге келгеш, тарак-хойтпак ишкеш, амырап, карак чырааш, оът-сиген, чечек-чимис көргеш-ле, «шими, шими» деп алгап-йөрээп чоруп турганы ол чүве-дир.
Шээр малды семиртирде, 
Шеми бажы сериин чайлаг
-деп чоннун ырызында безии шынап-ла алдаржаан байлак хем-не болгай, бичиизинге-даа чанныр эвес.
Кыс-Халыыр