(1925-1990)
Улуг-Хем кожууннуң Кара-Талга 1925 чылдың декабрь 10-да тѳрүттүнген. Бичиизинден тура авазы болгаш даайының аайы-биле чөвүрээ-биле янзы-бүрү ойнаарактарны кылып шенеп чораан. Ол 4 классты дооскаш, амылыралдың агымынче кирген.
1965 чылда Тарыс аржаанга салым-чаяанныг ѳндүр ус-шевер Хертек Тойбухаа-биле ужурашкан. Ол Раиса Ажиевнаның уран-талантызын эскерип, ам-даа шудургу ажылдаарын күзээн. 1967 чылда Раиса Аракчаа даш чонуп, уран-шевер чүүлдер кылыр талазы-биле Тываның баштайгы херээжен кижи ССРЭ-ниң Чурукчулар эвилелиниң кежүгүнү болган. Барыын, Чѳѳн Сибирьниң барык бүгү хоорайларынга кѳргүскен «Социалистиг Сибирь» деп эң улуг делгелгеге, а ол ышкаш «Совет Россия», «Тѳрээн чуртувуста» деп Москвага делгелгелерге ол киришкен сѳѳлүнде, Эвилелдиң кежигүнүнге ону хүлээп алган.
Раиса Ажиевнаның чогаадыкчы ажылының беш чыл дургузунда түңнелдерин езугаар республиканың даштан уран-шевер чүүлдер кылыр улуг ус-шеверлери Хертек Тойбухаа, Байыр Байынды суглар-биле кады чурулга уран чүүлүнүң талазы-биле И. Репин аттыг Россияның Күрүне шаңналынга киирген.
1972 чылдан эгелеп, тыва ус-шеверлерниң даштан, ыяштан кылган ажылдарын делгелгелерге даштыкы чурттарга Польшага, Чехословакияга, ГДР-ге, Моолга, АКШ-ка, Канадага, Японияга, Нидерландыга, Керейге болгаш ѳске-даа чурттарга аппарып кѳргүскен. Республиканың алдарлыг чурукчузу Р. А. Аракчааның чогаадылга ажылдары ол бүгү делгелгелер үезинде кѳрүкчүлерниң улуг сонуургалын хайныктырып, бедик макталды алган.
1975 чылда аңаа Тыва АССР-ниң алдарлыг чурукчузу деп атты тывыскан. Раиса Ажиевнаның ажылдарын Москва, Красноярск, Томк, Омск болгаш ѳске-даа хоорайларның музейлеринде кадагалап турар.
Алган дѳзү:
1. Заслуженные люди XX века. Государственная книга Республики Тыва. – Кызыл, 2004. – С. 244.
2. Оживший камень. Фотоальбом тувинской народной резьбы по камню. – Кызыл, 1969. – 78 с.
3. Кенин-Лопсан, Монгуш. Легендарная мастерица / Монгуш Кенин-Лопсан // Шын. – 2000. – Дек. 3.
4. Червонная С. М. Художники Республики Тыва. – СПб, 1995. – С. 155-176.