12.04.1926-16.10.2008
Төөгү эртемнериниң доктору, профессор, Тыва АССР-ниң эртеминиң алдарлыг ажылдакчызы, Россия Федерациязыныӊ эртеминиӊ алдарлыг ажылдакчызы.
Совет болгаш орус этнограф, археолог, түрколог. Тываныӊ төөгүзү, этнографиязы болгаш археологиязынга хамаарышкан айтырыглар болгаш Евразияныӊ көшкүн чоннарының төөгүзү, культуразынга хамаарышкан айтырыгларныӊ мергежилдерин шинчилеп, өөренип, чырыкче үндүрүп чораан.
Москва хоорайга еврей өг-бүлеге төрүттүнген. 1950 чылда М. В. Ломоносов аттыг Москваның күрүне университединиң төөгү факультедин дооскаш, Тываның Алдан-Маадыр аттыг чурт шинчилекчи музейинче ажылдап чоргустурган. Ында ол хувискаал бетинде төөгү килдизиниң эргелекчизи, улуг эртем ажылдакчызы болуп турган.
1955 чылда ону Тываның ДЛТЭШИ-че төөгү болгаш этнография секторунуң эртем ажылдакчызы кылдыр шилчидипкен. 1956 чылда С.И. Вайнштейн «Тожу тывалары» деп темалыг кандидаттың диссертациязын чедиишкинниг камгалап алган.
1950-1960 чылдарда Археолог-этнографтыг экспедициязын чаңгыс удаа эвес баштап ажылдап чораан. Ол хөй санныг бурунгу төөгүлүг тураскаалдарны болгаш тываларның этнографиялыг материалдарын чыгган болгаш шинчилээн. 1959-1962 чылдарда Вайнштейнниӊ удуртулгазыныӊ адаанда эӊ улуг хунну-сармат үезиниӊ тураскаалдарыныӊ бирээзи “Көк-Эл” аттыг базырыктар бөлүү казып шинчилеттинген. Ол бир дугаар бурунгу уйгурларныӊ культуразын ылгап үндүрген, кезек хаяда чурумалдарны болгаш бурунгу түрк үезиниӊ руналыг тураскаалдарын ажыткан, Тываныӊ археологтуг культураларыныӊ бирги үе-чадазын, тодарадылгазын кылган.
1959 чылдан С.И. Вайнштейн Москва хоорайда турар Россияның Эртемнер Академиязының этнология болгаш антропология инситудунга ажылдап келген. 1969 чылда ол «Тыва чоннуң тывылганы база төөгүлүг этнографиязы» деп темага докторнуң диссертациязын чедиишкинниг камгалаан.
Чеди монографияныӊ болгаш 300 хире эртем чүүлдериниӊ чогаадыкчызы. С.И. Вайнштейн кезек монографияларның чогаадыкчызы: Тожу тывалары. – М., 1961; Тыва чоннуң төөгүлүг этнографиязы. – М., 1974; Төп Азияның көшкүн чоннарының делегейи. – М., 1991 болгаш тываларның төөгүзү болгаш этнографиязынга айтырыгларынга хамаарышкан 100 ажыг эртемниг чүүлдери. С.И. Вайнштейн Тываның төөгүзү (М., 1964) бирги томунуң болгаш Тываның төөгүзү (Новосибирск, 2001) бирги томунуң эгелериниң чогаадыкчызы, ында ол ниити редакциязын база күүседип турган.
С.И. Вайнштейн – делегей чергелиг аттыг эртемден, ооң хөй ажылдары даштыкы дылдарже очулдуртунган. 15 эртемнерниӊ кандидаттарын болгаш докторларын белеткээн. Ол үргүлчү республиканың эртемденнери-биле эртемниг харылзааларны үспейн турар болгаш Тывадан аспирантыларның эртем удуртукчу болуп турган.
Чазактың хөй шаңналдарының эдилекчизи. Оларныӊ иштинде Тыва АССР-ниӊ эртеминиӊ алдарлыг ажылдакчызы (1967), Россия Федерациязыныӊ эртеминиӊ алдарлыг ажылдакчызы (2000).
Алган дөзү:
1. Ученые ТИГИ / сост. М. П. Татаринцева. – Кызыл, 2005. – Ар. 34-35.