Шагаа

Шагаа - тыва чоннуң шагдан бээр эрттирип чорааны улуг болгаш ынак байырлалдарының бирээзи. Ооң төөгүзү, чаагай чаңчылдары дазылдары-биле үе-шагның ханызынче кирер. Бо байырлалдың кол утказы - Чаа чылды уткууру, эрги чылды байырлаары болур. Делегейде дыка хөй чоннарның культуразында, оларның аразында тыва чонда база Чаа чылды уткуур байырлал «үе-шаг» деп билигниң ханы философтуг утказы-биле тудуш. Ынчап кээрде, Шагаа – Чаа үе-шагны уткуп, эрткен чылдың ажыл-ижин төндүрүп, чаа чуртталгаже, ажыл-хожааже кирип турарын илередип турар улуг байырлал болур.