Тоолдар

ЭЛЕСТЕЙ АШАК

Барыын дипти эжелей төрээн Малчын-Эге хаанның албатызы Чылаан-Долаан-Оорганы чурттаан, чүс сезен бир харлыг Элестей ашак чораан чүвең иргин. Малы бажын ашкан, эди эктин ашкан, ажы-төлү чок ирей, кадай чораан чүвең иргин.
Бир-ле эртен Элестей ашак Болчатылыг-Бора-Тейниң кырынга үне халып келгеш, малын ончалап олуруп-тур эвеспе. Өвүрүнче көөрге, өле чылгызы сыңмас, арызынче көөрге, ала чылгызы сыңмас бооп турган-даа чүвең иргин.

ЭРЕЛЗЕЙ-МЕРГЕН, ХАРАГАЛЗАЙ-МЕРГЕН АЛЫШКЫЛАР

Эрте-бурунгу шагда
Нарын-Чиңге-Хемни чурттаан
Эрниң эрези Эрелзей-Мерген,
Харагалзай-Мерген ийи алышкылар
Чораан чүвең иргин.
Харагалзай-Мерген хазы
Нарын-Чиңге-Хемниң бажын чурттап турар,
Кулузун кула аскырлыг,
Чолдак кара дуранныг чүвең иргин.

Өскүс-оол

Эки шагның эктинде, багай шагның бажында Каңгай-Кара хем чурттуг Өскүс-оол чурттап чоруп-тур эвеспе. Үш улуг сарыг сыптыг кестиктиг, оон башка азыраан малы-даа чок, эдилээн эди-даа чок эр иргин. Кеткен хеви сааскан кежи ала чагылыг. Күжүр Өскүс-оол чай болурга, сугнун, балык-байлаңы-биле амыдырап, кыш болурга, черниң аң-меңин тудуп чип, амыдырап чурттап чораан чүвең иргин ийин.